Tko je najduže vladao Rusijom?

Povijest
GEORGIJ MANAJEV
Već nekoliko stotina godina jedan vladar drži rekord.

6. Josif Staljin – 30 godina i 11 mjeseci, 1922.-1953.

Josif Staljin (1879.-1953.) je ruski vođa s najdužim stažem u 20. stoljeću.

3. travnja 1922. godine Centralni komitet Komunističke partije Sovjetskog Saveza (KPSS) izabrao je Josifa Staljina za generalnog sekretara, što je značilo da je on kontrolirao partijsku administraciju, cjelokupnu dokumentaciju i kadrove.

U novostvorenom SSSR-u strukture Komunističke partije počele su se spajati s državnim strukturama, pa je do kraja Staljinove vlasti pozicija u partiji postala važnija od administrativne funkcije u državi. Partija je postaja stvarna vlast, a njen generalni sekretar najmoćnija osoba u zemlji. Ovaj sustav je stvorio Staljin. Kada je umro u 75. godini, 5. ožujka 1953. godine, nedostajalo mu je mjesec dana do pune 31 godine vlasti.

5. Mihail Romanov – 32 godine i 5 mjeseci, 1613.-1645.

Prvi vladar iz dinastije Romanov, Mihail Fjodorovič (1596.-1645.), postao je car sa samo 16 godina, ali tokom većeg dijela vladavine Mihaila su kontrolirali njegovi moćni roditelji, Ksenija Šestova i Fjodor Romanov, kasnije poznat kao patrijarh moskovski Filaret.

Tek kada je 1633. godine Filaret umro, Mihail je imao priliku vladati prema vlastitom nahođenju. Tokom njegove vladavine Rusija se oporavila od teškog Smutnog doba. Mihail je preminuo relativno mlad, s 49 godina, od nepoznate bolesti.

4. Katarina Velika – 34 godine i 4 mjeseca, 1762.-1796.

Katarinina vladavina je značajno unaprijedila Rusiju. Na početku njene vladavine Rusija je bila samo jedna od mnogih moćnih europskih država. Poslije Katarinine epohe Rusija je nesumnjivo postala najmoćnija zemlja na kontinentu i glavni suparnik Napoleonove Francuske.

Tokom Katarinine vladavine u Rusiji je ukinuta smrtna kazna. Njena vojska i državni aparat su ojačali, a aristokracija je oslobođena obavezne državne službe, što je dovelo do procvata umjetnosti i kulture. Uslijed Katarinine međunarodne politike, Rusija je proširila svoje teritorije, Malorusija (uključujući Krim) postala je gubernija Ruske Imperije. Istovremeno, sve to je postignuto zahvaljujući ruskom narodu, uglavnom kmetovima, koji su naporno radili čitavog života, izdržavajući aristokraciju i vojsku. Katarina Velika je umrla sa 67 godina od moždanog udara.

3. Petar Veliki – 42 godine i 9 mjeseci, 1682.-1725.

Mada je Mihail Fjodorovič, prvi vladar iz dinastije Romanovih, bio pod kontrolom svojih roditelja, formalno je vladao zemljom kao suvereni car. Naprotiv, u početku duge vladavine cara Petra (1672.-1725.), on nije bio jedini vladar. Njegov stariji polubrat Ivan bio je njegov suvladar (i njemu nadređen), dok je njihova starija sestra Sofija bila regentkinja.

Tek 1689. godine, kad se oženio, Petar je uspio skinuti Sofiju s vlasti i postati samostalni vladar. 1721. godine Rusija je postala imperija, a car Petar imperator Petar Veliki. Nastavio je vladati do 1725. godine, kada je s 52 godine umro od akutne bolesti bubrega.

2. Ivan III. Vasiljevič – 43 godine i 7 mjeseci, 1462.-1505.

Ivan III. Vasiljevič (1440.-1505.), za života poznat kao Ivan Veliki, bio je prvi vladar države koja je dobila ime Rusija. 1462. godine on je, po volji svog oca velikog moskovskog kneza Vasilija II., proglašen za novog velikog kneza.

Ivan je pod svojom vlašću okupio različite kneževine sjeveroistočnih ruskih teritorija. Ojačao je ulogu Moskve kao vladajućeg grada i stvorio prve formalne institucije države koja se ubrzano širila. Tokom Ivanove vladavine teritorija Velike moskovske kneževine se upeterostručila. Uveo je dvoglavog orla kao grb zemlje i što je najvažnije, završio tatarsku okupaciju ruskih zemalja. Ivan je umro 1505. godine od nepoznate bolesti. Imao je 65 godina.

1. Ivan Grozni – 50 godina i 3 mjeseca, 1533.-1584.

Rusijom je najduže vladao prvi ruski car Ivan Grozni. On je formalno postao veliki moskovski knez sa samo tri godine, poslije smrti svog oca, Vasilija III.

Do 1547. godine Ivan je vladao samo na papiru, dok su stvarne odluke donosili boljari. Oni su se žestoko borili za dominaciju na dvoru, ali kada je Ivan odrastao preuzeo je vlast u svoje ruke. 16. siječnja 1547. godine, kad mu je bilo 16 godina, Ivan je okrunjen krunom koja je poznata kao "Šapka Monomaha" u Uspenskoj crkvi Moskovskog kremlja. On je bio prvi "car cijele Rusije".